Heb je ooit eerder van de term gaslighting gehoord? Misschien heeft iemand het wel toegepast op jezelf zonder dat je het doorhad, of je had het door en je wilt er meer over weten. De officiële term Gaslighting komt uit de film Gaslight uit 1944 waar ik in deze blog niet dieper in zou gaan. Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie bedoeld om jou te laten twijfelen aan je eigen perceptie, overtuigingen, gedachtes of realiteit. Gaslighting wordt meestal toegepast door mensen die een ander willen manipuleren of een ander willen sturen in een gewenste richting uit eigenbelang.

Ook wordt gaslighting ingezet om eigen verantwoordelijkheden te omzeilen. Als zij iemand bijvoorbeeld pijn doen door te liegen en ze worden daarmee geconfronteerd zetten ze alles in om juist jou te laten denken dat juist jij degene bent die een ander pijn doet. Mensen die gaslighting toepassen zijn extreem goed in het manipuleren van gebeurtenissen en het verdraaien van waarheden. Op hele slinkse creatieve wijze weten zij altijd weer de schuld van zich af te wenden waardoor een ander enorm aan zichzelf gaat twijfelen.

Gaslighting wordt nog wel eens verward met iemand die oprecht probeert een ander te overtuigen en te wijzen op fouten waarmee ze iemand gekwetst hebben. Maar het verschil tussen iemand op een goedbedoelde wijze te confronteren of iemand die gaslighting toepast, zit hem in de mate van volharding en door drammen om de rust in henzelf te vinden. Pas wanneer die rust in henzelf gevonden is stoppen ze pas met een discussie. Mensen die niet veel zelfvertrouwen hebben en snel aan zichzelf twijfelen zijn snel doelwit van mensen die structureel en uit eigenbelang gaslighting toepassen. Met name komt gaslighting vaak voor bij de inmiddels te snel toegepaste term de Narcist. Narcisten zouden nooit een fout toe kunnen geven en zetten situaties en mensen graag naar hun hand door middel van gaslighting. Geven ze wel een fout toe dan is de kans groot dat er alsnog een onderliggend eigenbelang onder schuilt.

Iemand die gaslighting toepast, is heel volhardend in het overtuigen en gebruikt vaak zinnen als:

• Jij bent gek dat heb ik nooit gezegd
• Je bent veel te gevoelig
• Dat klopt niet! je herinnert het je gewoon verkeert
• Waar heb je het allemaal over?
• Ik maakte gewoon een grapje
• Jij verzint dingen die er niet zijn!
• Je moet stoppen met dingen te verzinnen
• Jij hebt echt hulp nodig weet je dat!
• Jij hebt altijd wat!
• Jij bent degene die dit heeft veroorzaakt, niet ik
• Jij moet niet steeds naar anderen luisteren
• Nee hoor, helemaal niet!
• Jij verdraait het verhaal, zo is het niet gegaan

Ze zullen zelfs al heb je het bewijs dingen ontkennen en leugen zullen zich na verloop van tijd steeds meer opstapelen. Zij projecteren eigen gedrag op dat van een ander. Er zullen steeds momenten zijn waarop je aan jezelf gaat twijfelen. Niet alleen kun je te maken krijgen met gaslighting in je liefdesrelatie, maar het kan ook heel goed een ouder zijn of een familielid of juist een vriend of vriendin, maar ook een baas kan je gaslichten. Je intuïtie is erg belangrijk hierin en kan je helpen bij het herkennen van gaslighting, je voelt je ongemakkelijk wanneer ze je proberen te manipuleren. In eerste instantie heb je niets door, buiten het ongemakkelijk gevoel om en dat je herhaaldelijk aan het twijfelen wordt gebracht. Hierdoor begint gaslighting langzaam op te vallen.

Met name als je ze ergens mee confronteert wat ze tegenstaat of hen raakt zetten ze gaslighting in om zo snel mogelijk zelf rust te vinden in de situatie en met name in henzelf, zolang het maar niet aan hen ligt. Zij geven je telkens het gevoel dat jij diegene bent die excuus moet aanbieden niet of nooit zij. Jij bent diegene die verantwoordelijkheid moet nemen niet of nooit zij. Gaslighting begint dus op te vallen wanneer het bijna of altijd jouw schuld is, en let daarbij eens op de onderbouwing daarvan. Als jezelf werkelijk iets fout doet of iemand per ongeluk kwetst, is dat altijd goed te onderbouwen dan wanneer iemand je wilt aanpraten dat het jouw schuld is. Al is het wel zo dat met name (echte) narcisten heel goed zijn in het manipuleren van anderen en erg creatief op een razendsnelle manier een onderbouwing kunnen vinden voor iets. Voor je het door hebt, is de schijnwerper volledig op jou gericht en wijkt de discussie volledig af van waar het mee begonnen is.

Een veel voorkomende techniek van een persoon die gaslight is om je neer te halen, je te kleineren en vervolgens weer op te bouwen en Dan weer te steunen, alleen om je later weer neer te kunnen halen. Op den duur raak je eraan gewend om afgebroken en neergehaald te worden.

Het zijn vaak de people-pleasers die het doelwit zijn voor gaslighting, zij doen er van nature alles aan om het de ander zo goed mogelijk naar de zin te maken en willen zo min mogelijk een ander tot last zijn, dat maakt hun extra kwetsbaar. Het vervelende is dat mensen die met regelmaat gegaslight worden erg onzeker zijn en zichzelf daardoor juist terugtrekken en over zich heen laten lopen. Waardoor het uiterst moeilijk wordt los te komen van mensen die gaslighting toepassen om zichzelf te verheerlijken en anderen onder de duim te houden. Er zijn ook mensen die gaslighting alleen toepassen om hun verantwoordelijkheid te kunnen vermijden, omdat ze moeilijk om kunnen gaan met eventueel schuldgevoel of verdriet wat ze bij een ander hebben veroorzaakt. In mijn blog 5 Relatiestijlen waarin je jeugd effect heeft op je liefdesleven wordt duidelijk welke mensen gevoelig zijn voor Gaslighting.

Omgaan met gaslighting: tips

Gaslighting is een vorm van manipulatie waarbij iemand je realiteitsbesef probeert te verwarren. Dit kan erg schadelijk zijn voor je mentale en emotionele gezondheid. Als je denkt dat je het slachtoffer bent van gaslighting, zijn er stappen die je kunt nemen om jezelf te beschermen en ermee om te gaan:

1. Erken dat er iets aan de hand is:

Het is belangrijk om te beseffen dat je niet gek bent of dat je je dingen verbeeldt. Gaslighting is een reële vorm van misbruik en het kan een grote impact hebben op je gevoel van eigenwaarde en je zelfvertrouwen.

2. Verzamel bewijs:

Als je kunt, bewaar bewijs van de gaslighting. Dit kunnen tekstberichten, e-mails, geluidsopnames of dagboeknotities zijn. Dit bewijs kan je helpen om je realiteit te bevestigen en het kan nuttig zijn als je besluit stappen te ondernemen tegen de gaslighter.

3. Praat met iemand die je vertrouwt:

Praat met een vriend, familielid, therapeut of andere vertrouwde persoon over wat je meemaakt. Het kan heel nuttig zijn om met iemand te praten die je gelooft en je kan ondersteunen.

4. Stel grenzen:

Het is belangrijk om grenzen te stellen aan de gaslighter. Laat ze weten dat hun gedrag niet acceptabel is en dat je het niet langer zult tolereren. Dit kan moeilijk zijn, maar het is belangrijk om voor jezelf op te komen.

5. Zoek professionele hulp:

Een therapeut kan je helpen om de impact van gaslighting te verwerken en kun je copingmechanismen leren om met de gaslighter om te gaan. In sommige gevallen kan professionele hulp ook nodig zijn om de relatie met de gaslighter te beëindigen.

Extra tips:

• Blijf bij je gevoelens: Gaslighters proberen je vaak te laten geloven dat je je dingen verbeeldt of dat je overdreven reageert. Het is belangrijk om bij je gevoelens te blijven en te vertrouwen op je eigen intuïtie.
• Wees assertief: Je hebt het recht om je grenzen te stellen en om je behoeften te uiten. Laat de gaslighter je niet overrulen of manipuleren.
• Verzorg jezelf: Gaslighting kan erg stressvol zijn. Zorg goed voor jezelf door gezond te eten, voldoende te slapen en te ontspannen.
• Zoek steun: Er zijn veel organisaties die slachtoffers van gaslighting kunnen ondersteunen. Zoek online naar een steungroep in jouw omgeving.

Onthoud: Je bent niet alleen. Gaslighting is een vorm van misbruik en het is belangrijk om hulp te zoeken. Met de juiste stappen kun je je leven weer op de rails krijgen en een gezonde, respectvolle relatie opbouwen.

Nuttige websites:

• https://slachtofferwijzer.nl/artikelen/gaslighting-betekenis-symptomen-voorbeelden
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaslighting

Belangrijk:

In sommige gevallen kan het gevaarlijk zijn om te confronteren met een gaslighter. Als je bang bent voor je veiligheid, neem dan contact op met een crisislijn of een professional in de geestelijke gezondheidszorg.

Ik hoop dat deze tips je helpen om te gaan met gaslighting. Weet dat je niet alleen bent en dat er hulp beschikbaar is.